Aan de slag met moestuinieren op kleine oppervlakten

Regelmatig hoor ik mensen om mij heen zeggen “Nee, moestuinieren is niks voor mij” of “Al mijn planten gaan dood, ik heb geen groene vingers”. Wat nou als ik je zou zeggen dat ik op het begin precies hetzelfde dacht? Ik bezocht een tuincentrum om wat bloemen en planten te kopen voor op mijn balkon, zoals de meeste mensen wel zullen doen als de lente weer begint. Bij de ingang van de winkel zag ik een groot schap vol met zaadjes voor radijsjes, sla, tomaten en aubergines. Ik stopte en bleef er een tijdje naar kijken. “Ik wil dit zo graag thuis kweken, maar kom op Patrick, je weet hoe dit gaat eindigen, toch?”.

Impulsief stopte ik de zaadjes, wat potten en potgrond in mijn wagen en ging naar huis. Achteraf was dit waarschijnlijk de beste impulsaankoop die ik ooit heb gedaan. Tuurlijk, ik dacht vooral aan wat er allemaal mis kon gaan, want in het mijn ervaringen met tuinieren in het verleden zijn niet al te best. Ik kreeg het voor elkaar om een cactus binnen 3 weken dood te laten gaan. De meeste kamerplanten die ik heb gehad, konden binnen een mum van tijd weer bij het vuilnis en ik herinner me zelfs nog een basilicum plant van de supermarkt die niet eens een paar dagen overleefd heeft. Waarom? Ik gaf het water en heb de als laatste redmiddel de basilicum zelfs buiten verpot. Daar ging de plant uiteindelijk nog een keer dood.

Waarom je vorige kweekpogingen mislukte

Laten we eerst alle traumatische ervaringen aan de kant zetten. Ik zal je in deze alinea uitleggen waarom. In de eerste plaats is basilicum een eenjarige plant: Het leeft en gaat dood in hetzelfde jaar, simpelweg door zijn levenscyclus. Dit heeft niks te doen met jouw kweektalent. Als tweede is de basilicum plant uit de supermarkt niet gekweekt om door te groeien, het is simpelweg gekweekt om gelijk te eten. Als laatste, ik weet dat je de plant verpot hebt naar buiten, maar waarschijnlijk wist je niet dat deze nieuwe potgrond maar voor 6 weken aan voedingsstoffen bevat en na deze tijd weer opnieuw gevoed moet worden. En geloof mij, de glazen wijn of sigarettenpeuken die na een feestje in je plant zijn geëindigd (bedank je dronken vrienden maar) hebben je potgrond niet gevoed.

In ons huidige tijdperk hebben we de verantwoordelijkheid om eten te produceren neergelegd bij de voedselindustrie. We hebben het recht om dit in eigen hand te houden opgegeven, simpelweg omdat we op school geen moestuin les krijgen. Eigenlijk vind ik dat dit een vast schoolvak zou moeten zijn, vind je niet? Het goede nieuws is dat het nooit te laat is! Ik heb 36 jaar gewacht met het planten van mijn eerste zaadjes en in een paar maanden tijd heb ik alle nodige kennis verzameld. We hebben allemaal groene vingers, we moeten het alleen in de praktijk brengen en ons in de basiskennis verdiepen.

Waarom we allemaal ons eigen voedsel moeten kweken

Moestuinieren is een echte passie van mij geworden en ik hoop jou er ook mee aan te steken. Zelf kweken geeft je in het dagelijks leven namelijk heel veel voordelen, zodat je geen spijt krijgt:

Je weet waar je voedsel vandaan komt. Inderdaad, je biologische sla of radijsjes komen direct van je tuin of balkon en hebben niet honderden kilometers in een vrachtwagen gezeten van het land naar je supermarkt.
Je herontdekt de echte smaken van groente, kruiden en fruit. Vergeet de smakeloze tomaten uit de supermarkt. Door het kweken van eigen voedsel, heb je de gelegenheid om biologisch te kweken en onbekende variaties en smaken te ontdeken. Zo zijn er bijvoorbeeld 12.000 verschillende soorten tomaten. Embrace biodiversity!
Vergroen je leven! De kleur groen heeft een enorme impact op ons brein. De aanblik van groen geeft ons een gevoel van welzijn, rust en concentratie. Het creëren van je eigen groene jungle geeft je deze noodzakelijke gevoelens. Tuinieren is ook een geweldige manier om weer in contact te komen met de natuur, stress te verminderen en je eigen meditatiemoment te hebben.
Ontdek hoe groenten, kruiden en fruit écht groeien. Voordat ik met moestuinieren begon, wist ik niet eens dat het meeste voedsel daadwerkelijk uit een bloem groeit! Ik wist ook niet hoe een courgette of komkommer groeide. Moestuinieren geeft je de kans om de wonderen van de natuur te leren en te ontdekken. Je hoeft alleen maar haar flow te respecteren, observeren en je aan te passen.
Opnieuw verbinden met seizoenen. Door tuinieren krijg je meer besef over de verschillende soorten seizoenen. We zijn helaas gewend om op elk moment allerlei soorten voedsel in de supermarkt te kunnen kopen, maar dit is niet normaal en natuurlijk. Alle soorten hebben hun eigen seizoen en door te moestuinieren ontdek je niet alleen deze cycli, maar eet je ook gevarieerder. Laten we de tomaten in de winter vergeten, laten we eens kijken naar rapen, spinazie, veldsla en boerenkool. Tuinieren is een geweldige kans om seizoensgebonden en gevarieerder voedsel te eten.
Trots op het eindresultaat. Het verbouwen van je eigen voedsel is een mooi avontuur, wat eindigt met een smakelijke en biologische oogst. Het geeft je toch een goed gevoel zelfgekweekte, biologische sla uit eigen tuin te eten?

Ik ben ervan overtuigd dat je na het starten met kweken nog meer voordelen aan deze lijst kan toevoegen! Nu je op de hoogte bent van alle voordelen, wed ik dat je niet kan wachten om aan de slag te gaan? Er is heel veel informatie te vinden over kweken en oogsten, maar soms is het best lastig om door alle bomen het bos te zien én nu echt concreet informatie te verzamelen over waar je mee moet beginnen. Daarom geef ik je nu wat handige tips, bijvoorbeeld over hoe je het meeste uit je oppervlakte kan halen en welke potmaten/producten je nodig hebt.

Analyseer je ruimte

De meest ideale situatie is een balkon of tuin gelegen op het zuiden. Door de zonstand kun je veel verschillende soorten kweken, zoals tomaten, aubergines, courgettes, komkommers en paprika. Maar ook als je balkon (of kleine tuin) niet veel zon heeft, is er nog hoop! Het goede nieuws is dat bepaalde soorten juist veel beter groeien in halfschaduw of schaduw. Bijvoorbeeld sla, radijs, boerenkool of wortelen. Deze soorten geven vooral in hoogzomer liever voorkeur aan een plekje in de schaduw. Analyseer de ruimte in je tuin die je wil vrij maken voor moestuinieren en bepaal waar de zon staat. Zo kun je kijken op welke plek je zon- en schaduwliefhebbers wil laten groeien.

VOLLE ZON (MINIMAAL 6 UUR ZON): Groente, fruit of kruiden zoals tomaten, aubergine, komkommer, pepers, basilicum, koriander, tijm, dille, venkel en salie.

HALF SCHADUW/SCHADUW (3 TOT 6 UUR ZON): Groente, fruit of kruiden zoals cherry tomaten, sla, radijsjes, boerenkool, wortels, boontjes, spinazie, aardappelen, bieslook, koriander, peterselie, rozemarijn en mint.

Optimaliseer je ruimte

Zelfs een balkon of tuin van maar 4 m2 kun je omtoveren tot een effectieve plek om veel verschillende soorten te kweken. Heb je maar een beperkte plek op de vloer? Kijk ook eens naar de plek die je verticaal kunt benutten. Met verticaal bedoel ik de hoogte in gaan. Je kunt bijvoorbeeld verschillende bloembakken over je balkon reiling hangen of als je een muur hebt, hier wandbakken aan bevestigen. Heb je ook een plafond? Top! Hier kun je verschillende hangpotten aan bevestigen. Door verticaal moestuinieren krijg je zoveel meer opties én ruimte.

Combineer verschillende soorten potten

Je kunt van elk product vooraf de afmetingen opzoeken, waardoor je deze perfect op je beschikbare ruimte kunt afstemmen. Om veel variaties te kunnen kweken, combineer ik verschillende elho producten: de elho kweektafel xxl, verschillende maten kweekpotten en balkonbakken. De kweektafels zijn mijn beste partners in veggie crime: Ze hebben een grote inhoud, je houdt plek op de vloer over om potten onder te zetten en er zijn bijpassende kweekkappen beschikbaar om je planten te beschermen tegen koude temperaturen en ongedierte. Ik gebruik de kweektafels om sla, radijsjes, boerenkool, rapen, spinazie en paksoi in te groeien.

De normale kweekpotten van de elho grow your own collectie zijn perfect om planten zoals tomaten, courgette, komkommer en peper in te laten groeien. Maar 1 belangrijke tip: Give room to nature, plaats maar 1 plant per pot zodat ze genoeg ruimte hebben om gezond te groeien. Het is beter om één gezonde plant te hebben dan twee die weinig te oogsten hebben.

Balkonbakken zoals de corsica easy balcony zijn perfect om je moestuin oppervlakte te vergroten. Je kan hier verschillende soorten keukenkruiden in laten groeien, maar ook sla of radijsjes. Ook zijn ze perfect om bloemen in te zetten die bijen aantrekken. Die bijen zijn dan weer goed voor de bestuiving.

Size matters.. In ieder geval bij moestuinieren!

De volume van de pot heeft veel te maken met de soorten die je hierin kan kweken. Ik noem hieronder een aantal verschillende producten met inhoud om je te laten zien wat voor soort groente of kruiden je hierin kan kweken:

De kweektafel xxl heeft een inhoud van 50 liter. Je kan dit elho product gebruiken om 10 kroppen sla, 3 bossen radijsjes, 4 kroppen boerenkool en 8 rapen in te kweken.
De elho kweekpot (diameter 35 cm) heeft een inhoud van 19 liter en is perfect voor het kweken van courgette, aubergines, komkommers of vleestomaten.
De elho kweekpot (diameter 30 cm) heeft een inhoud van 12 liter en is perfect voor het kweken van cherry tomaten of tomaten. Je zou ook kunnen kijken of de elho tomatenpot iets voor je is. Deze heeft namelijk een water reservoir en rek die je tomatenplant tijdens de groei begeleidt.
De elho kweekpot (diameter 27 cm) heeft een inhoud van 8,7 liter en is perfect voor het kweken van aardbeien of frambozen, of voor twee paksoi or twee sla kroppen.
De elho kweekpot (diameter 24 cm) heeft een inhoud van 6,5 liter en is perfect voor het kweken van keukenkruiden zoals dille, bieslook, basilicum, peterselie, koriander of rozemarijn.

Het belang van goede potgrond

Vergeet goedkope, universele potgrond maar kies een biologische potgrond speciaal voor moestuinieren. De kwaliteit van de potgrond is namelijk cruciaal bij het groeien van gezonde groente, dus onderschat deze keuze niet! Het eerste jaar dat je begint met moestuinieren kun je kiezen voor een kant- en klare moestuingrond, het jaar erop is het zeker de moeite waard om zelf je potgrond mix te maken met behulp van diverse soorten mest en substraten!

Home composting

Thuis compost maken is super makkelijk en geeft je een goed inzicht in de voedselcyclus. Alles is uiteindelijk met elkaar verbonden: Er is geen afval, je maakt er alleen slimmer gebruik van. De groente die we eten zijn voedzaam en geven ons de nodige voedingsstoffen, vitamines, mineralen en calorieën. Sommige delen zijn alleen niet geschikt voor consumptie, zoals sinaasappelschillen, een klokhuis van je appel of het blad van de radijs. Het is sonde om deze biologische etensresten in de prullenbak te gooien, want ze kunnen de basis zijn van biologische, zelfgemaakte meststof. Dit wordt ook wel compost genoemd.

Er zijn speciale bokashi boxen beschikbaar, waardoor je zelfs op een klein balkon of in een kleine tuin compost kan maken. In deze speciale doos kun je je biologische etensresten kwijt die verteren in de box met behulp van een biologische spray of poeder. Dit versnelt het ontbindingsproces. Op deze manier krijg je elke week weer compostsap dat super goed werkt als meststof voor je planten. Ik meng 1 liter compostsap met 10 liter water. Om de 1.5 maand kun je de compostbox openen en het onderste restje in de potgrond mengen. Hierdoor krijgt je potgrond extra voeding waarin je planten weer lekker en gezond kunnen verder groeien.

Ik hoop dat al mijn tips in deze blogpost gaan zorgen dat jouw moestuinproject een groot succes gaat worden! Om eerlijk te zijn, ik zou willen dat ik zo’n soort artikel had gelezen voordat ik begon met moestuinieren. Het zou me een hoop tijd hebben bespaard!

Ik wens je een gelukkige, groeiende en geweldige moestuin ervaring!

Green love,

The Frenchie Gardener

Wie is Patrick?

Patrick, beter bekend als The Frenchie Gardener, is een paar jaar geleden begonnen met moestuinieren op zijn kleine balkon in Amsterdam. Ondertussen is hij verhuisd naar Berlijn, waar niet alleen zijn balkon groeide, maar ook zijn passie voor moestuinieren. Inmiddels inspireert Patrick tuinliefhebbers dagelijks op zijn Instagram pagina, waar hij de mooiste foto’s en handigste tips deelt over zijn moestuin. Ook is Patrick druk bezig met het schrijven van zijn eerste E-book over tuinieren en heeft hij pasgeleden zijn millieuvriendelijke t-shirt gelanceerd.

Foto's door The Frenchie Gardener en Sabine Gudath.